કુંજર

• ૧. પુંલિંગ
  • આઠની સંજ્ઞા.
  • (પુરાણ) એ નામનો એક દૈત્ય.
  • એ નામનો એક વાનર. અંજનાના પિતાનું નામ.
  • એક દેશનું નામ.
  • એક નાગનું નામ.
  • (પુરાણ) જયદ્રથના ભાઈનું નામ.
  • પીપળો.
  • વાળ.
  • (જ્યોતિષ) હસ્ત નક્ષત્ર.
  • હાથી. ઉત્સાહ, વેગ, સાહસ, મદ, સત્ત્વ, ગુરુત્ત્વ, દક્ષતા અને સૂંઢ તથા દાંતના કર્મમાં કુશળ એટલાં લક્ષણવાળો હાથી કુંજર કહેવાય છે. કુંજ એટલે હાથીની હડપચી સુંદર લાગવાથી હાથીને કુંજર કહે છે.
  • વિંધ્યની દક્ષિણે આવેલા પર્વતનું નામ. તે ઉપર અગત્સ્ય ઋષિએ આશ્રમ સ્થાપ્યો હતો.
  • પાંચ માત્રાનો પહેલો પ્રસ્તાર.
  • પદ્મપુરાણ અનુસાર એક વૃદ્ધ શુક પક્ષી. તેણે ચ્યવનને ઉપદેશ આપ્યો હતો.
  • (પિંગળ) ગુરુ.
  • (પિંગળ) એક વિષમજાતિ માત્રા મેળ છંદ.

• ૧. સ્ત્રીલિંગ
  • એક જાતની વનસ્પતિ.

• ૧. પુંલિંગ
  • ઉત્તમ; શ્રેષ્ઠ.
  • મુખ્ય.

સંદર્ભ

• ભગવદ્ગોમંડલ કોશ કચેરી,ગોંડલ, સંપાદક (૧૯૪૪) ભગવદ્ગોમંડલ‎^[૧], page 2364