ટેક
- પું.
- કવિતામાં રાગનો પહેલો ઢાળ બતાવનારી ટૂક; આસ્તાઈ; કવિતાનું ધ્રુવપદ; ગીતની પહેલી લીટી, જે બીજી કડીઓ પછી ફરી ફરીને ગાવામાં આવે છે. આ શબ્દ કૂટ ઉપરથી અપભ્રષ્ટ થયેલ ટૂક કે ટૂંક એટલે શિખર કે આશ્રયનું સ્થાન ઉપરથી ઉદ્ભવેલ છે. Read Less
- પું.;સ્ત્રી.
- અચળતા; નિશ્ચલતા; દૃઢતા.
- વ્યુત્પત્તિ : [સંસ્કૃત] = ટીક્ ( આશરો લેવો )
- અમુક નિશ્ચય ઉપર આગ્રહથી રહેવું તે; બોલેલાને ગમે તેમ કરીને પણ વળગી રહેવાનો આગ્રહ; વળગી રહે તેમ અમુક મુદ્દાની વાત ઉપર મુશ્તાક રહેવું તે; સંકલ્પ; પણ; નિશ્ચય; પ્રતિજ્ઞા; અડગતા; વટ.
- ઉદાહરણ 1929, મહાદેવભાઈ દેસાઈ, બારડોલી સત્યાગ્રહનો ઇતિહાસ, page ૧૬૮:
- “બારડોલી સત્યાગ્રહીઓને તો પોતાની ટેક ઉપર અડગ રહેવા સિવાય બહુ કરવાપણું રહ્યું નહોતું.”
- રૂઢિપ્રયોગ
- ૧. ટેક છોડવી = નિશ્ચય મૂકી દેવો; નમતું આપવું; ટેક તજવો.
- ૨. ટેક નભવી-રહેવી = પ્રતિજ્ઞા પૂરી થવી.
- ૩. ટેક પકડવી = હઠ કરવી.
- ૪. ટેક રાખવી = (૧) નિશ્ચય ઉપર રહેવું; પણે પળવું (૨) સામાની શાખ કે આબરૂ રાખવી; સંબંધી કે મિત્રનો બોલ નિશ્ચય પળે કે સફળ થાય એમ કરવું.
- ૫. ટેકનું પૂતળું = મૂર્તિમાન ટેક જ ન હોય એવું સ્વાભિમાની; એકનિશ્ચવાળું; આગ્રહી; અભિમાની; ટેક મૂકે નહિ તેવું.
- ૬. ટેકનો તારો = મહા ટેકીલું માણસ.
- ઉદાહરણ
- નામ; આબરૂ; શાખ; ભાર; ભારબોજ.
- સ્વાભિમાનપણું.
- સ્ત્રી.
- અટક; નેમ; નિયમ.
- અઢેલવું તે.
- ગીતનું સમૂહગાન.
- જશ.
- રોકણ; અડચણ.
- વચન; સોગંદ.
- ન.
- આશ્રય; અવલંબ.
- ટેકણ; આધાર; થાંભલો; ટેકો.
- વ્યુત્પત્તિ [હિંદી]
સંદર્ભ
[ફેરફાર કરો]- ટેક ભગવદ્ગોમંડલ પર.