ડાચું

• ૧. (ન.) કરચલીવાળું મુખ.
• ૨. (ન.) ગાલની અંદરનો દાંતને લગતો ભાગ.
• ૩. (ન.) ગાલની ચામડી ઉપર પડેલ કાળા ડાઘ.
• ૪. (ન.) જડબાં બહાર નીકળી આવવાથી ભયંકર તરેહવાર દેખાતું લાંબું સૂકું મોં; ગાલમાં ખાડા પડેલા હોય એવું કદરૂપું બહાર નીકળેલું દેખાતું મોં. તિરસ્કારમાં વપરાય છે.
• ૫. (ન.) તળે ઉપરનાં બે જડબાં, ઓઠ ને નાકવાળો મોઢાનો ભાગ; મોં; મુખ; મોઢું; ચાડું; જડબું
  • રૂઢિપ્રયોગ:
    ૧. ડાચાનું સબ્ધું = વાતોડિયું.
    ૨. ડાચામાં દેવું = મારવું.
    ૩. ડાચામાં બાળવું = ઇચ્છા વગર દેવું.
    ૪. ડાચું ફાડવું = (૧) ચકિત થવું; નવાઇ પામવું. (૨) લાંચ માગવી.
    

૫. ડાચું ફેરવી નાખવું = મોઢા ઉપર માર મારવો.
૬. ડાચું વકાસી રહેવું = મોઢું ચકરવકર થવું; મોઢાનો ખરાબ દેખાવ થવો; સામું જોઈ રહેવું.

• ૬. (ન.) રીસ.
• ૭. (ન.) મોં; મોઢું (તિરસ્કારમાં)
  • ઉદાહરણ
    ૧૯૪૬, ચુનીલાલ મડિયા, વ્યાજનો વારસ, page ૧૮૭:

    ‘તે હાથે કરીને જ નાની બહેનને કૂવામાં ઉતારી છે. હવે તું બહેન શેની ગણાય ? મારી સાત ભવની શોક્ય ! નીકળ અહીંથી. તારું ડાચું બાળ !’